Theo TSKH. Trần Công Khánh từ những năm 90 của thế kỷ trước, khi cây Trinh nữ hoàng cung(Crinum latifolium L.), họ Náng (Amaryllidaceae), được sử dụng làm thuốc trị các bệnh u xơ tử cung và phì đại lành tính tuyến tiền liệt thì người ta luôn nghĩ rằng đó chỉ là một loài thuần nhất và công dụng của nó dù lấy ở đâu thì cũng đều như nhau. Cho đến nay, nhiều công ty Đông dược, thầy thuốc Y học cổ truyền và những người bệnh đang tự sử dụng cây này làm thuốc cũng đều nghĩ như vậy. Nhưng thực tế lại không phải như vậy, TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm và cộng sự qua nghiên cứu các mẫu cây Trinh nữ hoàng cung thu thập ở Việt Nam đã phát hiện có một mẫu đặc biệt, được đặt tên là ‘Trinh nữ Crila’ chứa nhiều hợp chất hóa học và tác dụng sinh học khác với những mẫu còn lại được gọi là Trinh nữ hoàng cung (không kể những mẫu bị lấy nhầm với các loài “náng” khác). Mẫu cây này đã được chọn lọc để nghiên cứu trồng trọt, tác dụng sinh học, tác dụng hóa học và phát triển trên quy mô lớn để lấy nguyên liệu sản xuất thuốc Crila, Crila Forte của Công ty Cổ phần Dược Phẩm Thiên Dược.
Để một sản phẩm thuốc của người Việt có được một chỗ đứng vững chắc trong lòng người Việt Nam đã là một thách thức không hề nhỏ, đưa được các sản phẩm thuốc từ thảo dược thiên nhiên Việt Nam cạnh tranh ở các thị trường lớn hơn, khó tính hơn như Châu Âu và Bắc Mỹ là điều vô cùng khó khăn. Nhưng viên thuốc Crila với thành phần chính là cao khô Trinh nữ Crila đã làm được điều này tại thị trường Mỹ và tạo nên một cú hích cho thảo dược Việt Nam vươn xa. Để biết rõ hơn tại sao Crila được người nước ngoài ưa chuộng, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Bà Sue McKinney - Giám đốc Công ty Crila Health - đại diện phân phối Crila tại Mỹ.
Được biết Công ty Crila health đã phân phối sản phẩm Crila tại Mỹ, bà có thể chia sẻ về cơ duyên của sự hợp tác giữa hai bên và tại sao là Crila mà lại không phải là một sản phẩm nào khác?
Có ba điều khiến chúng tôi lựa chọn sản phẩm Crila.
Đầu tiên là toàn bộ câu chuyện về sự hình thành và phát triển của Crila. Theo dòng lịch sử thì các loại thảo dược tốt thường rất ít được tìm trong tự nhiên, có thể vì thế chúng chỉ dành cho các gia đình hoàng gia và được mang tên là “thảo dược các vị vua”. Theo tôi đó quả thật là câu chuyện thật hấp dẫn và tuyệt vời.
TS. Trâm là nhân tố đáng chú ý thứ hai. Cô đã nắm bắt được các bí mật này, sau đó trải qua nhiều năm tận tụy áp dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học hiện đại để phát triển viên Crila ngày nay và phương châm của cô là đặt yếu tố khoa học lên hàng đầu chứ không phải kinh doanh vì lợi nhuận. Vì thế cô không cho phép bất kì các bước đi vắn tắt nào làm ảnh hưởng đến sự an toàn và chất lượng sản phẩm.
Thứ ba là giống Trinh nữ Crila cô hiện sở hữu là một loại đặc biệt. TS. Trâm đã thuần chủng thành công loại cây này. Hiện nay có các cây Trinh nữ hoàng cung khác mặc dù có ngoại hình gần giống với cây Trinh nữ hoàng cung của TS. Trâm nhưng không có tính chất tương tự. Chúng tôi đã chứng minh điều này bằng cách phân tích dữ liệu ADN của cây Trinh nữ Crila tại Hoa Kỳ và tôi làm một số thử nghiệm nghiên cứu lâm sàng đã được thực hiện chính trên những cây Trinh nữ Crila này.
Việc tìm được nguồn cung ứng thảo dược có chất lượng tốt là một thách thức ngày càng lớn cho các công ty. Hiện nay trên thị trường có sản phẩm giả do tình cờ và sản phẩm giả vì mục đích kinh tế. Tình cờ ở đây là các loại có thể trông giống nhau, điều đó khiến các nhà cung cấp nhầm lẫn chúng với nhau. Họ không thực sự hiểu rõ thứ mà họ đang có. Bạn cần phải tiến hành xác thực về thực vật của cây chưa chế biến, khi cây đã qua chế biến xử lý thì bạn không thể nói thêm điều gì nữa. Hầu hết các công ty không có điều kiện tiếp cận nguồn dược liệu trước khi qua chế biến, đa số là họ nhận được khi chúng qua chế biến vì vậy họ không thực sự biết những gì trong sản phẩm của họ. Tiếp đến là sự giả mạo vì mục đích kinh tế, đó là loại thảo dược rẻ hơn được thay thế và được bán như loại đã được kiểm nghiệm. Còn hiện nay Crila được sản xuất 100% theo hệ thống hoàn toàn khép kín theo chiều dọc. TS. Trâm trồng và thu hái cây trinh nữ Crila trong vườn trồng riêng của mình vì thế chúng tôi không phải đối mặt với bất cứ rủi ro nào về nguồn gốc cũng như chủng loại thảo dược trong sản phẩm Crila. Sản phẩm được sản xuất khép kín từ vùng trồng cho đến nhà máy và trực tiếp đến tay chúng tôi, đây là một điều thực sự độc đáo về sản phẩm Crila và đó cũng là một trong những lí do khiến chúng tôi muốn hợp tác với TS. Trâm.
Theo quy định FDA Mỹ, điều kiện cơ bản để sản phẩm được phân phối rộng rãi và đứng vững trên thị trường là gì?Mất bao nhiêu lâu để các sản phẩm như Crila được đi vào thị trường Mỹ, thưa bà?
Độ an toàn của sản phẩm là ưu tiên hàng đầu đối với FDA, theo luật của FDA là bạn phải tuân thủ các quy định về thực hành tốt sản xuất viết tắt là GMP, những quy định bắt buộc áp dụng ngang nhau cho cả TS. Trâm là đơn vị sản xuất và tôi là nhà phân phối. Hiện nay không có quy định nào về khoảng thời gian bao lâu để hoàn thành hồ sơ đăng ký cả. TS. Trâm và tôi đã chuẩn bị nhiều năm trước tại Việt Nam để có thể đáp ứng các chuẩn GMP mà FDA Mỹ quy định trước khi chúng tôi mang sản phẩm Crila bán tại Mỹ. Hiện tại, nhà máy sản xuất ở Việt Nam của TS. Trâm đã đăng ký với FDA Mỹ là đơn vị cung cấp sản phẩm cho thị trường Mỹ. Theo luật,công ty chúng tôi bắt buộc kiểm nghiệm độc lập cho mỗi lô hàng trước khi được nhập vào Mỹ, công tác kiểm nghiệm và tuân thủ các quy định FDA rất tốn kém. Để thực thi nghiêm ngặt các quy định của FDA đã khiến cho nhiều công ty không chịu được nên đành rút lui ra khỏi thị trường. Công ty không đáp ứng được các điều luật khó khăn này thì khó tồn tại. Các tập đoàn dược phẩm lớn luôn cho rằng ngành công nghiệp thực phẩm chức năng thì không được kiểm soát nhưng thực tế thì rất nghiêm ngặt.
Khi sản phẩm Cria vào Mỹ thì người dân Mỹ đã đón nhận như thế nào? Bà có thể cho biết hiệu quả điều trị ban đầu của sản phẩm Crila đối với một số bệnh như phì đại lành tính tuyến tiền liệt, u xơ tử cung hay rối loạn tiền mãn kinh đối với bệnh nhân ở Mỹ như thế nào ?
Trường hợp khách hàng là ông R.N.R năm nay 60 tuổi sống ở California. Ông có vấn đề về tuyến tiền liệt, đã dùng thử nhiều loại thuốc tân dược và nhiều sản phẩm thảo dược khác nhưng vẫn chưa có sản phẩm nào thực sự hiệu quả và ngay khi dùng sản phẩm Crila ông đã cảm nhận hiệu quả ngay trong tháng đầu tiên. Sau ba tháng, ông ấy có thể ngủ suốt cả đêm mà không phải thức dậy đi vệ sinh như trước. Bên cạnh đó, bác sỹ thông báo chỉ số PSA của ông ấy đã giảm xuống. Ở Mỹcó khoảng 50% nam giới độ tuổi 50 đã bắt đầu cảm nhận các triệu chứng của phì đại tuyền liệt tuyến. Nghiên cứu lâm sàng của Bộ Y tế chứng minh rằng Crila được sử dụng tốt cho hầu hết nam giới, 89,18% nam giới tham gia lâm sàng có kết quả tốt, không có tác dụng phụ.
C.D là người Canada, cô đã bắt đầu dùng Crila khi sống và làm việc cùng chồng tại Việt Nam. C.D có nhiều khối u xơ tử cung, trong thời gian ở Việt Nam cô đã dùng Crila và u xơ đã bắt đầu giảm xuống và sau khi trở về Canada cô tiếp tục theo dõi, sau khi làm một số xét nghiệm thì các u xơ tử cung của cô ấy biến mất. Khoảng 25% phụ nữ da trắng và khoảng 30% phụ nữ Châu Á có u xơ tử cung trong độ tuổi sinh nở. Hiện nay không có loại thuốc tân dược nào làm giảm các khối u xơ này nhưng Crila đã làm được.Các thử nghiệm lâm sàng của Bộ Y tế cho thấy rằng sau 90 ngày thì 79,5% khối u đã ngừng phát triển hoặc bắt đầu teo lại .

Sue McKinney và TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm

Người Việt Nam chúng tôi thường có câu “Đầu xuôi, đuôi lọt”. Sản phẩm Crila với sự công nhận của thị trường khó tính bậc nhất thế giới là Mỹ được coi là một cú hích mới cho thảo dược Việt Nam vươn xa.Tiếp sau Crila, bà có ý định phân phối các sản phẩm nào khác của Công ty Thiên Dược hoặc nhà sản xuất khác của Việt Nam trên thị trường Mỹ không thưa bà?

Hiện nay chúng tôi có nhiều năm xây dựng lòng tin với TS. Trâm và TS. Trâm đã cho chúng tôi thấy rõ quan điểm của cô ấy vì thế chúng tôi rất muốn phân phối các sản phẩm mới khác của TS. Trâm ngay khi chúng ra thị trường. Hiện tôi cũng đang bàn thảo với một số công ty Việt Nam khác về sản phẩm của họ nhưng họ phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt chung về GMP như TS. Trâm đã làm và điều đó không dễ dàng nhưng không có nghĩa là không làm được. Việt Nam các bạn có rất nhiều dược thảo mà thế giới cần và đây là một tiềm năng lớn trong tương lai.
Để các sản phẩm từ dược thảo của người Việt có thể cạnh tranh tốt trên thị trường thế giới, theo bà các doanh nghiệp Việt Nam phải đặc biệt lưu ý vấn đề gì?
Chúng ta cần chú ý nghiêm ngặt về chất lượng sản phẩm. Hiện nay nhiều công ty Mỹ và EU hỏi tôi tiềm năng về nguồn cung ứng dược liệu sạch, có chất lượng tốt tại Việt Nam. Chúng tôi muốn làm việc trực tiếp với những người chuyên trồng trọt và điển hình là TS. Trâm, không cho phép bất cứ hành động nào gian lận ở vùng trồng cũng như sản phẩm. Bạn phải đầu tư quy trình theo tiêu chuẩn GMP cùng với việc nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng theo tiêu chuẩn FDA của Mỹ để chứng minh sản phẩm an toàn và hiệu quả, có rất nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam nếu như họ thật sự muốn xây dựng uy tín thương  hiệu cho doanh nghiệp. Thị trường thế giới cho sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên là rất lớn, riêng thị trường Mỹ mỗi năm tăng trưởng khoảng 100.000.000 USD đây là cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam dành thị phần nếu như các bạn biết khai thác đúng cách.