Việt Nam là nước có tỉ lệ người mắc bệnh phì đại lành tính tuyến
tiền liệt, cách gọi mới của chứng u xơ tuyến tiền liệt, khá cao. Theo
điều tra của Giáo sư Trần Đức Thọ, Viện trưởng Viện Lão Khoa, trưởng
khoa Nội tiết, Đái Tháo đường Bệnh viện Bạch Mai, Chủ tịch hội nội Tiết
Đái tháo Đường Việt Nam và cộng sự vào năm 1990 thì có tới 59,18% nam
giới trên 50 tuổi và 76,92% nam giới từ 75 đến 79 mắc chứng bệnh này.
Tại Châu Âu, với nam giới trên 40 tuổi tỷ lệ mắc bệnh là 80,1%. Tỷ lệ
mắc bệnh tăng dần theo độ tuổi. Còn ở Hoa Kỳ tỷ lệ này là 25% đối với
nam giới sau 40 tuổi và 80% với nam giới sau 70 tuổi. Ở mức độ nhẹ,
chứng bệnh này gây sự phiền toái, khó chịu cho cơ thể con người, gây ra
những triệu chứng rối loạn tiểu tiện hoặc biến chứng do tắc đường tiết
niệu. Nếu không chữa trị kịp thời, bệnh có thể chuyển thành ung thư, đe
doạ đến tính mạng người bệnh.
Giới Y học và các hãng dược phẩm lớn trên thế giới đã đầu tư hàng trăm
triệu USD, tốn rất nhiều thời gian và công sức nhưng kết quả thu được
lại rất hạn chế. Thị trường dược phẩm những năm qua vẫn chưa có một loại
thuốc nào thực sự trị tận gốc, làm giảm kích thước khối u và giúp bệnh
nhân khỏi hoàn toàn chứng u xơ tuyến tiền liệt này. Tuy nhiên, thực
trạng đó đã không còn nữa vì sau hơn 10 năm nghiên cứu. Tiến sĩ Nguyễn
Thị Ngọc Trâm, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu, phát triển và sản xuất
dược phẩm Crina thuộc Công ty Cổ phần dược liệu Trung ương 2 đã chiết
xuất thành công chất Alcaloid từ lá cây Trinh nữ hoàng cung (TNHC) làm
nguyên liệu sản xuất viên nang cứng CRILA – TNHC.
Viên nang CRILA đã được thử nghiệm lâm sàng điều trị u xơ tử cung tại
Bệnh Viện Phụ sản TW giai đoạn 1,2, kết quả đạt 63%, thể tích khối u
giảm. Hiện nay, viên nang CRILA đã được Bộ Y Tế cho phép thử lâm sàng
giai đoạn 3 tại 3 bệnh viện: Bệnh viện Phụ sản TW, bệnh viện Từ Dũ, Bệnh
viện Y học cổ truyền TP Hồ Chí Minh. Kết quả thu được cho thấy viên
nang CRILA – TNHC có thể cải thiện mức độ rối loạn tuyến tiền liệt trên
bệnh nhân có u phì đại lành tính tuyến tiền liệt chỉ sau 2 tháng điều
trị. Điều đặc biệt là ít gây tác dụng phụ và không lâu nữa bệnh nhân u
xơ tử cung có thuốc điều trị với hiệu quả cao và giá thành hợp lý.
Ngày 30-07-2004, Cục quản lý Dược Bộ Y tế đã có quyết định số 93/QĐ-QLD
cho phép sản phẩm CRILA được phép lưu hành trong các nhà thuốc của bệnh
viện.
Viên thuốc CRILA được sản xuất từ dược thảo trinh nữ hoàng cung là dược
liệu sạch, được trồng trên vùng trồng ổn định tại huyện Long Thành, tỉnh
Đồng Nai. Lá cây TNHC trước đây được các ngự y dùng để chữa trị cho các
cung tần và các thái giám. Nó có tên khoa học là Crinum Latifolium L.
thuộc họ thuỷ tiên (Amaryllidaceae). TNHC được Tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc
Trâm tìm thấy trong quá trình chị đi tìm những cây thuốc quý trong dân
gian. Năm 1984, sau 10 năm được đào tạo về dược, chị Trâm lúc đó, Tiến
sĩ Nguyễn Thị Ngọc Trâm bây giờ, đã trúng tuyển kỳ thi tuyển chọn nghiên
cứu sinh toàn quốc và được Bộ Giáo dục và Đào tạo cử sang Bulgaria tiếp
tục học tập và nghiên cứu tại trường Đại học kỹ thuật Sophia. Tháng 4
năm 1991, chị đã bảo vệ xuất sắc luận án Tiến sĩ với đề tài “Nghiên cứu
thành phẩm hoá học của tinh dầu cây Amomum Tsaoco Crévest et Lemarie’ -
họ Gừng Zingiberaceae” và trở thành trợ giảng cho khoa hoá hữu cơ -
trường Đại học kỹ thuật Sophia, đồng thời là cộng tác viên Viện hàn lâm
khoa học Bulgaria. Chị đã tham gia nhóm nghiên cứu chiết xuất các hoạt
chất từ dược thảo có tác dụng kích thích hệ miễn dịch (tế bào Lympho T
hoạt động và phát triển hỗ trợ điều trị bệnh ung thư).
Trở về Việt Nam tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Trâm đã tiếp tục nghiên cứu với
đề tài “Nghiên cứu bào chế viên nang cứng từ cao khô Alcaloid toàn phần
từ lá cây TNHC (Crinum latifolium L.) và thử tác dụng sinh dược học
trong điều trị u xơ tuyến tiền liệt”. Đề tài đã được Bộ Y tế chấp thuận
và vì trong nước lúc đó chưa có đủ điều kiện để phân tích, thí nghiệm,
chị đã chuyển quá trình nghiên cứu của mình sang Bulgaria. Lá cây TNHC
mang sang Bulgaria được chị phơi khô rồi nghiền thành bột. Toàn bộ quá
trình nghiên cứu được mật, chỉ có chị và một số cộng sự được biết. Cùng
với Giáo sư - Tiến sĩ Đỗ Tất Lợi, công trình nghiên cứu của chị đã thu
được những kết quả khả quan. Chị đã cùng với các nhà khoa học của các
viện nghiên cứu, Viện Hàn lâm khoa học như TSKH D.Fuchs thuộc viện hoá
học và hoá sinh học các hoạt chất chống ung thư và AIDS Institute of
Medical Chemistry and Biochemistry và cùng với Giáo sư - Viện sĩ Simeon
Popov, E.Zvetkova nghiên cứu quy trình chiết xuất và xác định thành phần
hoá học của các Alcaloid; cấu trúc hoá học của các Alcaloid, đồng thời
xác định được một quy trình tối ưu chiết xuất được những Alcaloid có tác
dụng ức chế sự tăng trưởng của tế bào ung bứơu (Antitumor
Crinafolidine, Crinafoline, Pratorimine). Từ năm 1996, chị chuyển toàn
bộ kết quả nghiên cứu về kiểm chứng ở Vệt Nam và tiếp tục thực hiện theo
sự chỉ đạo của vụ Quản lý khoa học, Bộ Y tế. Tháng 8-2001, công trình
nghiên cứu này đã được Bộ Y tế nghiệm thu và đánh giá cao, tạo điều kiện
cho chị tiếp triền khai nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu tác dụng sinh học
và điều chế viên nang cứng từ cao khô Alcaloid toàn phần của lá cây
TNHC trong điều trị u xơ tuyến tiền liệt”.
Kết quả từ đề tài nghiên cứu này đã thắp lên hy vọng cho hàng triệu bệnh
nhân mắc bệnh u xơ tuyến tiền liệt. Sau khi thử tác dụng dược lý trên
chuột bạch và sau đó là thử nghiệm lâm sàng diện hẹp trên người, kết quả
thu được rất tuyệt vời. Khối lượng trung bình của tuyến tiền liệt giảm
35,8% đối với chuột bạch và gần 60% đối với con người. Bên cạnh kết quả
điều trị khả quan, viên nang CRILA – TNHC còn chứng tỏ ưu thế hơn hẳn
một số loại thuốc cùng tác dụng được nhập từ nước ngoài như Tadenan của
Pháp được điều chế từ vỏ cây mận gai châu Phi (Pygeum Africanum) hay
Permixon của Mỹ (điều chế từ quả cây Serenia Repens) khi giá của liều
dùng tương đương, viên CRILA TNHC chỉ bằng 50% giá của hai loại dược
phẩm nói trên. Ngoài ra, kết quả kiểm nghiệm còn cho thấy CRILA - TNHC
hoàn toàn không có tác dụng không mong muốn, cũng như không hề xảy ra
một trường hợp tương tác thuốc nào khi người bệnh sử dụng loại thuốc
này. Bên cạnh đó, hiệu quả của viên nang CRILA TNHC đã mở ra hướng điều
trị các chứng bệnh nan y với phương pháp kích thích hệ miễn dịch bằng
các loại thuốc có nguồn gốc thảo dược, ít độc tính và kết hợp phương
pháp hoá trị, xạ trị hay phẫu trị để hỗ trợ chữa trị bệnh ung thư.
Tính năng ưu việt của loại dược phẩm này đã kéo sự quan tâm của giới y
học trong và ngoài nước. Nhiều hãng dược phẩm lớn của Châu Âu tỏ ra sẵn
sàng mua lại phát minh với giá trị lớn, nhưng Tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc
Trâm đã dứt khoát từ chối. Trong thâm tâm, chị luôn ấp ủ hoài bảo có
được một sản phẩm thuốc đặc trị mang nhãn hiệu Việt, niềm tự hào Việt
Nam tham gia thị trường dược phẩm thế giới. Viên nang CRILA – TNHC chính
là cơ hội để chị thực hiện được tâm nguyện đó.
Tác dụng chữa trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt của loại lá cây TNHC
đã được khoa học kiểm nghiệm. Dù vậy, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Trâm vẫn
khuyến cáo: Khi điều trị bằng loại dược phẩm này, người bệnh nên tuân
theo sự chỉ dẫn của bác sĩ, không nên tự ý tìm kiếm và sử dụng cây thuốc
này theo cách chữa trị dân gian. Cùng chi với TNHC còn có một số cây
náng khác giống y hệt (hầu như chỉ có thể phân biệt khi chúng ra hoa)
nhưng thành phần hoá học và tác dụng lại khác hoàn toàn. Nếu sử dụng
nhầm một số cây của họ này có thể gây ra tác hại lớn.
Kể từ tháng 7-2005, viên nang CRILA – TNHC đã được Cục quản lý Dược Việt
Nam, Bộ Y tế cho phép lưu hành trong cả nước để điều trị bệnh u xơ
tuyến tiền liệt.