Cây Trinh nữ Crila (thuộc loài
Trinh nữ hoàng cung) có chữa được ung thư hay không và nỗi trăn trở của
người đã dày công nghiên cứu ra thuốc chữa bệnh từ cây dược liệu
này...là những vấn đề được nhiều người quan tâm. Đây cũng là nội dung
chính trong cuộc trao đổi của Tạp chí Nông thôn mới với TS.DS Nguyễn Thị
Ngọc Trâm - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Dược Phẩm Thiên Dược - người
duy nhất có bản quyền tác giả về sản phẩm này.
TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm kiểm tra mẫu cây
Cây Trinh nữ Crila (thuộc loài Trinh nữ hoàng cung)
PV: Là người đã dày công để tìm ra cây dược liệu Trinh nữ Crila, xin bà cho biết những dược tính quý của loài cây này?
- TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm:
Tôi khẳng định, ở Việt Nam chỉ có duy nhất Công ty Cổ phần Dược Phẩm
Thiên Dược sản xuất thuốc chữa bệnh từ cây Trinh nữ Crila do tôi là
người duy nhất có bản quyền tác giả. Từ năm 1990, tôi đã sàng lọc hơn
100 cây thuốc để tìm cây thuốc có khả năng điều trị bệnh ung bướu và sau
đó tôi đã tìm được cây Trinh nữ Crila - một trong 7 cây náng lá rộng
thuộc loài trinh nữ hoàng cung có ở Việt Nam. Qua sàng lọc kết quả
nghiên cứu cho thấy cây thuốc này có tác dụng điều trị bệnh phì đại lành
tính tuyến tiền liệt và u xơ tử cung. Để phân biệt với 6 cây náng còn
lại mà người dân thường nhầm lẫn cũng gọi là Trinh nữ hoàng cung tôi đã
đăng ký quyền tác giả, đặt tên cây là Trinh nữ Crila (Crinum latifolium
L.var.crilae Tram & Khanh). Để phân biệt giữa các cây náng lá rộng
tôi đã nghiên cứu và phân biệt bằng ADN, hình thái thực vật... Từ cây
thuốc này tôi đã chiết xuất alcaloid để sản xuất sản phẩm Crila, Crila
Forte và thực phẩm chức năng Crilin điều trị u lành tính và ác tính.
Cây Trinh nữ Crila có các chất có hoạt tính sinh học ức chế sự phát
triển tế bào khối u, kích thích miễn dịch, tạo máu, chống viêm và không
ảnh hưởng đến gan thận, sức khỏe người bệnh. Lưu ý, trong số 6 cây náng ở
Việt Nam có hình thái thực vật giống cây Trinh nữ Crila có một cây náng
có độc tính đến gan thận, còn các cây còn lại chưa được nghiên cứu. Vì
vậy, người bệnh phải hết sức thận trọng khi mua sản phẩm Trinh nữ hoàng
cung vì có thể mua lầm thuốc nhái.
PV: Nhận định của bà về tình hình trồng và sản xuất thuốc và thực phẩm chức năng từ cây Trinh nữ Crila tại VN ?
- TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm
Để có nguyên liệu sạch sản xuất thuốc và thực phẩm chức năng, Công ty
chúng tôi đã xây dựng vùng trồng tại Đồng Nai theo mô hình khép kín từ
trồng trọt, thu hái, chiết xuất và bào chế. Năm 2011, vùng trồng Trinh
nữ Crila được Cục Quản lý Dược công nhận là vùng trồng đầu tiên tại Việt
Nam đạt GACP-WHO (Thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc theo
khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới và đến nay vẫn được duy trì theo
phiếu tiếp nhận bản công bố số 04/PTN-YDCT ngày 23/07/2019. Vùng trồng
Trinh nữ Crila đảm bảo nguyên liệu sạch đạt hàm lượng hoạt chất sinh học
điều trị bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt và u xơ tử cung.
Thực tế tại Việt Nam đang có rất nhiều nơi trồng, chế biến dược phẩm
Trinh nữ Hoàng Cung không đảm bảo đúng chất lượng và hiệu quả hỗ trợ
điều trị bệnh gây cho người tiêu dùng tiền mất tật mang.
PV: Để sản xuất ra sản phẩm chất lượng, quá trình trồng Trinh nữ Crila phải tuân thủ quy trình như thế nào thưa bà?
- TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm
Để sản xuất ra nguyên liệu làm thuốc đạt chất lượng tốt nhất từ loài cây
này, Công ty chúng tôi cần nuôi trồng, thu hái, chế biến dược liệu theo
tiêu chuẩn GACP-WHO, trong đó có khâu nghiên cứu hình thái thực vật,
nghiên cứu đặc tính di truyền riêng biệt ADN, nghiên cứu định tính
alkaloid trong lá, nhân giống bằng phương pháp vô tính....
Chúng tôi thực hiện trồng theo đúng quy trình để đạt được hàm lượng hoạt
chất sinh học cao nhất như phải chọn vùng đất thích hợp, loài cây này
phải sống ở những vùng có khí hậu khô, nóng, vị trí trồng gần biển hoặc
trên hướng gió biển đi qua cách biển 30km theo đường chim bay. Chúng tôi
không sử dụng bất cứ một loại phân hóa học và chất kích thích tăng
trưởng, thuốc trừ sâu. Để trừ sâu bệnh, chúng tôi dùng chất dẫn dụ
pheromon là chất tổng hợp có cấu trúc hóa học và mùi thơm giống như chất
chiết được từ sâu cái Brithys crini để bắt sâu đực ngăn chặn sâu cái
thụ tinh đẻ trứng, sinh sản. Phục vụ tại vùng trồng dược liệu phải cần
tới trên 60 nhân viên, với lương trung bình khoảng 7 triệu đồng/người/
tháng.
PV: Xin bà cho biết thêm, để mở rộng vùng nguyên liệu này, Công ty còn phải tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc nào?
- TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm
Khó khăn nhất là hiện nay chúng tôi đang thiếu đất để phát triển cây
thuốc này thành những vùng trồng lớn và tạo nguồn giống để tiến tới giao
khoán cho nông dân để tăng sản lượng và hạ giá thành. Ngoài ra, chúng
tôi còn gặp khó khăn về tiêu thụ sản phẩm vì trên thị trường đã xuất
hiện hàng nhái và được quảng cáo rầm rộ từ sản phẩm Trinh nữ hoàng cung.
Bên cạnh đó, sản phẩm của Công ty còn gặp phải cạnh tranh về giá do
việc trồng, chế biến cây Trinh nữ Crila theo tiêu chuẩn GACP-WHO với quy
trình nghiêm ngặt nên giá thành cao. Do vậy, khi đấu thầu cung cấp cho
các bệnh viện chúng tôi vấp phải sự cạnh tranh không công bằng với các
sản phẩm Trinh nữ hoàng cung khác có giá thành thấp, do trồng mà không
tuân thủ một quy trình nào.
PV: Theo bà thì tiềm năng phát triển của cây Trinh nữ Crila là như thế nào ?
- TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm
Trinh nữ Crila là cây thuốc quý, có khả năng điều trị bệnh phì đại tuyến
tiền liệt, u xơ tử cung mà không gây phản ứng phụ, hiệu quả và an toàn
hơn so với Tây y. Nhu cầu của thị trường đối với loại thuốc này vô cùng
lớn bởi theo thống kê của ngành Y tế thì trên thế giới có đến 35 - 40%
số người nữ trong độ tuổi 30 - 45 mắc bệnh u xơ tử cung; 40 - 45% số
người trong độ tuổi 40 mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt. Số bệnh nhân
mắc bệnh ung thư cũng ngày càng tăng. Ngoài ra sản phẩm Crila Việt Nam
là viên thuốc đầu tiên trên thế giới điều trị bệnh u xơ tử cung từ thảo
dược.
Hiện sản phẩm Crilin T được sản xuất từ cây Trinh nữ Crila đang được thử
nghiệm lâm sàng giai đoạn 1,2 trên bệnh nhân ung thư gan tại Bệnh viện
Ung Bướu Tp.HCM theo quyết định của Bộ Y tế số 3466/QĐ-BYT ngày
01/08/2017. Kết quả thử nghiệm cho thấy so với những sản phẩm đang có
trên thị trường ở các nước tiên tiến như Anh, Pháp, Mỹ sản phẩm Crilin T
sẽ không thua kém về hiệu quả và chất lượng. Từ cơ sở trên, tôi tin
tưởng rằng Việt Nam sẽ có một sản phẩm thuốc điều trị ung thư gan có mặt
trên thị trường dược phẩm
PV: Trân trọng cảm ơn bà!
Vân Nguyễn